Roelf Haan.
De tv-serie Een Porseleinen Huwelijk was een buitengewone prestatie. Ik was voorzitter van de stichting Nationaal Geschenk Mensenrechten Argentinië (2001-2008). Van 1975 tot 1981 was ik, in dienst van de Gereformeerde Kerken in Nederland, vergezeld van mijn gezin, inwonend geweest in Argentinië. Van eind jaren 70 tot eind jaren 80 werden er overal in het land Stille Tochten gehouden. Deze gingen uit van Vrouw, Kerk, Twee-Derde wereld. Ons Nationaal Geschenk voor het huwelijk werd zeer breed gedragen in het Nederlandse volk. Het wilde, naast wat de Oranjecomité’s voor Nederland deden, een cadeau verzamelen voor Argentinië, terwijl het sprak over Zorreguieta als over iemand die zeer verantwoordelijk was geweest in de Argentijnse dictatuur. Maar dit onderwerp als specifiek ‘links’ te bestempelen, zoals de documentaire deed, is onjuist. De Volkskrant schreef destijds over de verwachting dat, als Maxima ooit koningin zou zijn, half Nederland zich zou herinneren wat deze aangelegenheid betekent voor ons koningshuis. Die verwachting is weliswaar niet uitgekomen, maar des te belangrijker is deze documentaire.
In 2001 werd besloten tot de actie ‘Solidariteit met Argentinië, juist nu!’. Van de dertien organisaties hierachter waren er negen van kerkelijke aard. In dit gezelschap ontstond het idee voor een Nationaal Geschenk. Mies Bouhuys nam deel daaraan, Theo van Boven eveneens. Het Comité van Aanbeveling was breed samengesteld. Uit hun midden werd een Raad van Advies gevormd waarvan Hedy d’Ancona en de ethicus prof. Henk van Luijk lid waren. In deze periode ontvingen wij bezoek van Estela de Carlotto en Rosa de Roisinblit van de Grootmoeders, en van Martha Vásquez, een van de allereerste Moeders van de Plaza de Mayo. Wat opviel tijdens de uitzendingen van Barend en van Dorp was dat de kritiek tegen Zorreguieta gedeeld werd door een zeer brede en omvangrijke vertegenwoordiging uit het Nederlandse volk. Op de huwelijksdag van Willem Alexander en Maxima, kregen twintig aankomende couturiers van RTL de opdracht om, gezeten voor de televisie, de jurk van Maxima na te maken. Deze zou verkocht worden ten gunste van het ‘gewone’ Nationaal Geschenk, of van het Nationaal Geschenk voor de Mensenrechten in Argentinië; het stemmenaantal zou bepalen wie het bedrag zou krijgen. Ons programma voor Argentinië was de winnaar.
Het resultaat van ‘het’ huwelijkscadeau voor Nederland, dat op de prins was georiënteerd, is nooit officieel bekend gemaakt. Onmiddellijk werd de vermoedelijk lage opbrengst samengevoegd met het grote Juliana Welzijnsfonds. Sindsdien heet dit het Oranjecomité. De indruk bleef dat dit een manier was om een en ander niet te hoeven publiceren.
De vraag aan Wim Kok of het voor Maxima niet jammer was dat haar vader niet bij het huwelijk kon zijn, antwoordde hij dat veel vaders in Argentinië niet bij het huwelijk van hun dochter hadden kunnen zijn. Daarom vonden wij zijn reactie op de brief die Mies Bouhuys en ik aan hem geschreven hadden, zeer teleurstellend. Wij hadden gevraagd om dezelfde € 500.000 die de regering voor Nederland had gegeven ook voor Argentinië ter beschikking te stellen. Tenslotte kregen wij een antwoord van minister Herfkens voor ontwikkelingssamenwerking, bij wie Kok de brief tenslotte had doen belanden: ‘Ik kan geen steun geven uit OS-fondsen aangezien Argentinië als relatief rijk land niet voor middelen uit ontwikkelingssamenwerking in aanmerking komt.’
Zorreguieta werd door professor Baud in zijn onderzoek op last van Wim Kok beoordeeld conform de Nederlandse kwalificatie ‘fout in de oorlog’. Toch gebeurde er helemaal niets met dit gegeven in de rechtspraak, ondanks de aanklacht van oud-ambassadeur Maarten Mourik. Professor Michiel Baud sprak zijn verbazing erover uit dat hij eigenlijk in een politiek spel was gebruikt. Door Zorreguieta uitgemaakt voor een socialist en een communist.
Roelf Haan
Ex-voorzitter Nationaal Geschenk Mensenrechten Argentinië
Alejandra Slutzky 